Lê Hưởng
"Hệ thống Hàng đội là đặc trưng cơ bản khiến cho giáo dục Hướng Đạo khác biệt với những tổ chức giáo dục khác"
"Mục tiêu của Hệ thống Hàng Đội chính yếu là giao trách nhiệm thực sự cho trẻ càng nhiều càng tốt, nhằm phát triển tính khí của trẻ" (BP. Hướng dẫn nghề trưởng)
Hai trích dẫn từ vị sáng lập trên đây đã minh họa tầm quan trọng mả BP. đã dành cho Hệ Thống Hàng Đội. Hệ thống ấy là nền tảng bắt buộc để tổ chức tất cả các đơn vị Hướng Đạo từ ngành Ấu đến ngành Tráng, (phù hợp theo từng độ tuổi)
Tuy nhiên, hệ thống này đôi khi bị hiểu sai hoặc áp dụng thiếu. Trong một số trường hợp nó được xem như một "hệ thống hình chóp" rất gần vói cách làm việc quân sự (người lớn đóng vai trò chỉ huy lãnh đạo ra lệnh cho các lãnh đạo nhóm). Trong một số trường hợp khác, chỉ còn áp dụng mỗi quy tắc "hoạt động từng nhóm" trong khi định ý chủ yếu là một hệ thống trong đó trẻ tham dự vào sự hình thành, thực hiện các quyết định, và là một công cụ để giáo dục công dân.
Trên thực tế, hệ thống hàng đội là một phương cách sẵn sàng để tăng cường sự tham gia của giới trẻ, là phương tiện để tổ chức và giáo dục theo phương pháp Hướng Đạo. Nếu được thực hiện đầy đủ nó là một điểm mạnh khởi đầu cho những hành động đầy ý nghĩa của từng cá nhân đoàn sinh Hướng đạo chúng ta trong các môi trường khác nhau mà các em đang sống (gia đình, học đường, các câu lạc bộ, và xã hội nói chung...)
NHỮNG YẾU TỐ CỦA HỆ THỐNG HÀNG ĐỘI
Như vậy Hệ thống hàng đội không chỉ bao hàm các Đội (Đàn, Tuần, Toán), mả nó bao hàm tất cả định chế tổ chức, sự giao thiệp, truyền thông, thực hiện quyết đinh và khẳng định giá trị của Đoàn gồm có: Đoàn sinh và Huynh trưởng.
Nhìn vào cơ cấu của một đơn vị Hướng đạo ta nhận thấy có 3 định chế:
- Các nhóm (đàn, đội, tuần, toán)
- Các Hội Đồng đơn vị (Huynh trưởng, Hội đồng đội trưởng, Tuần lãnh đạo...)
- Hội Đồng Đoàn (toàn thể)
Đây là một thể chế đân chủ rất hiện đại.
+ Các nhóm. (Đàn, Đội, Tuần, Toán)
Tính chất của một Đội Hướng Đạo:
Một Đội Hướng Đạo có 2 tính chất: Không chính thức (nhóm nguyên khởi, hình thức tập họp tự nhiên) và chính thức (hữu hiệu, bình đẳng)
a) Không chính thức: nguyên khởi, tự nhiên
Đàn, Đội, Tuần là các nhóm nguyên khởi, đó thường là hình thức nhóm mà đặc biệt là trẻ em và thanh niên tìm kiếm. Một trong những điểm mạnh của Hướng Đạo chính là xu hướng đã công nhận và xử dụng cách thức mà trẻ em và vị thành niên tự tổ chức cho chính mình. Người sáng lập của chúng ta đã vững tin điều này rằng: "Hướng Đạo đưa trẻ em vào các băng nhóm huynh đệ là những tổ chức tự nhiên của họ cho dù để vui đùa, nghịch ngợm hay tha thẩn cùng nhau" BP.
Bởi vậy, chìa khóa thành công của một đơn vị Hướng Đạo là sự thành lập các nhóm, theo các tiêu chí tự nhiên mang lại cho ngườỉ trẻ với nhau: tự phát, tự nguyện, tính đồng nhất, tình thân hữu, tình xóm giềng, tình bạn học, v.v...và trước hết phải gồm những người trẻ đã tự chọn lựa nhau, với mục đích để kết bạn với nhau.
b) Chính thức: bình đẳng, hữu hiệu
Một tập thể được thành lập dựa trên phương pháp Hướng đạo, bao gồm một số các trẻ giúp đỡ lẫn nhau, chia sẻ công việc và tương tác với các nhóm khác tương tự.
Một nhóm bình đẳng là một nhóm trong đó tất cả các thành viên đều được bình đẳng và có tư cách ngang nhau. Trong một đơn vị Hướng Đạo, tất cả những người trẻ đều bình đẳng, nhưng thực hiện (hay chấp hành) vai trò khác nhau theo nhu cầu của đời sống nhóm. Các lãnh đạo của nhóm do các thành viên bình đẳng trong nhóm bầu ra, với sự đồng ý thỏa thuận của Huynh trưởng. Anh ta có một quyền lực chắc chắn, nhưng là để phục vụ nhóm - nhóm trưởng không phải là một nhà độc tài.
Nhóm trưởng giúp các thành viên trong nhóm thể hiện mình, đánh giá đời sống của nhóm, biết quyết định và tự sắp đặt. Trưởng nhóm đại diện cho nhóm tại các cuộc họp Hội đồng đơn vị (Tuần chấp hành, Hội đồng luật, Toán lãnh đạo...)
Tuy nhiên không nên đánh giá tầm quan trọng của nhóm trưởng là số một. Những vai trò khác củng không kém phần quan trọng và cần thiết là: Đội phó, Thư ký phụ trách sổ sách, Thủ quỷ phụ trách tài nguyên, Thủ cụ, cấp cứu viên, đầu bếp, v.v... Mỗi vai trò có tầm quan trọng bằng nhau cho sự thành công của đội. Một đơn vị Hướng Đạo thường gồm có 4 đội với mỗi đội từ 6 đến 8 thành viên.
Tóm lại, với các giải thích trên chúng ta rút ra được bài học: "càng bảo vệ các mục tiêu không chính thức thì các mục tiêu chính thức càng dễ đạt được".
+ Các Hội Đồng Đơn vị: Quyền chấp hành
Các hội đồng (Hội đồng đội trưởng, Tuần chấp hành, Toán lãnh đạo....) cơ cấu nầy bao gồm các Đội trưởng, Tuần trưởng, Toán trưởng vâ ban Huynh trưởng. Nhiều người lầm lẫn nghĩ sai rằng nhiệm vụ của Huynh trưởng là chỉ huy đơn vị: Quyền lực nầy thuộc về các Hội đồng trong đơn vị. Trong thực tế, điều nầy có nghĩa là các Huynh trưởng phải tự giác không quyết định gì quan trọng bên ngoài các Hội đồng của đơn vị.
Hội đồng phụ trách quyết định tất cả những gì liên quan đến việc tổ chức các sinh hoạt và cuộc sống của đơn vị. Thiết lập thời biểu sinh hoạt và liên kết các sứ mệnh của mỗi nhóm trong khuôn khổ hoạt động của Đoàn.
Thông qua người đại diện cho mình trong các hội đồng, tất cả các nhóm đều tham gia vào quá trình lấy quyết định. Mỗi nhóm được thông báo trước chương trình nghị sự và có thể thảo luận các đề mục để cung cấp cho trưởng nhóm của mình một định hướng hay nhu cầu rõ rệt.
+ Hội Đồng Đoàn: quyền lập quy
Hội đồng đoàn là nơi tất cả Đoàn sinh được đại diện để thực hiện cùng quyết định và bỏ phiếu về luật lệ. Trong một đơn vị Hướng Đạo, Hội Đồng Đoàn tập họp tất cả người trẻ thành viên để lựa chọn, thẩm định đời sống chung và sự tiến triển của Đoàn: quyết định mục tiêu và quy tắc dưói ánh sáng soi rọi của Lời Hứa và Luật Hướng Đạo.
Khi Hội Đồng Đoàn diễn ra, mỗi HĐS được phát biểu với tư cách cá nhân chứ không phải vói tư cách đại biểu cho nhóm của mình. Hội Đồng Đoàn được chủ toạ bởi một người trẻ do đơn vị bầu ra.
Vai trò của Hội Đồng Đoàn là tiến tới những quyết định lớn liên quan đến đời sống của Đoàn:
- Ấn định những mục tiêu trong năm của đơn vị.
- Quyết định những sinh hoạt sẽ thể hiện trong suốt chu kỳ chương trình.
- Thẩm định đời sống và sự tiến triển của Đoàn.
- Thừa nhận những quy tắc chung để ứng phó với những vấn đề nhận biết.
CUỐI CÙNG NÓ PHẢI LÀ:
Một hệ thống để trẻ dự phần.
"Hệ thống đội có giá trị lớn để rèn chí khí, nếu được sử dụng đúng cách. Hệ thống đó khiến cho mỗi người trẻ nhận thấy mình có chút trách nhiệm bản thân vì lợi ích của đội. Nó khiến cho mỗi đội nhận thấy đội nắm một trách nhiệm ấn định rõ nhằm lợi ích của Đoàn" (BP. Hướng dẫn vào nghề trưởng)
Trích dẫn của vị sáng lập cho thấy rõ cùng đích cốt yếu của Hệ thống Hàng đội: nó cho phép người trẻ thực sự tham gia vào các quyết định.
Áp dụng theo từng độ tuổi.
Như đã minh định từ đầu vai trò chính yếu của Ban huynh trưỏng là cố vấn, đề nghị, giữ cho an toàn. Chúng ta phải mở ra cho người bạn trẻ một không gian kinh nghiệm, cho phép các em thu thập những phong cách mới, sở năng và kiến thức ngõ hầu thể hiện được mục tiêu phát triển bản thân mà Phong trào Hướng dạo đề nghị. Chúng ta phải canh chừng cho sự an toàn về thể chất, tâm lý và đạo đức của người trẻ trong Đoàn của mình.
Hệ thống Hàng đội cho phép thực hiện các điều trên, và áp dụng cho tất cả các Ngành, nhttog phải căn cứ vào trình độ của mỗi lứa tuổi. Mức độ người trẻ tham gia quyết định tăng triển theo tuổi, nhưng ngay khi còn nhỏ, trẻ phải được phát biểu và tham gia vào các quyết định.
Một công cụ giáo dục công dân.
Sự tham gia phong trào Hướng Đạo dọn đường cho trẻ nhận trách nhiệm trong xả hội. Những trẻ có may mắn được phát triển sự giao tiếp trong nhóm sẽ tiếp thu nhanh hơn các kỹ.năng xã hội tốt hơn. Những em thích thực hành cách quản trị một dự án sinh hoạt trong đơn vị Hướng đạo được chuẩn bị tốt hơn để thực thi trách nhiệm công dân khi trưởng thành.
Hệ thống Hàng đội không những là một phương thức tổ chức nhóm, mà trước hết còn là một công cụ giáo dục công dân, bằng cách cho phép người trẻ thử nghiệm trong những cộng đồng nhỏ, noi mà mọi người có thể tự thiết kế và thành công thể hiện các dự án sinh hoạt, cũng như tổ chức cuộc sống tập thể dựa trên những giá trị chung.
"Hệ thống hàng đội, tức là học sống chung với nhau trong hoà thuận và thể hiện bằng sự đồng tác lớn hơn những điều ta không thể làm được một mình: đó là đạt tới những đích chung có lợi cho toàn thể." (trích diễn đàn World Online Network for Developing Educational Resources.)
Lê Hưởng
Báo Đảm Đương
Tham khảo:
- The Patrol system. BP.
- Wood Badge for the 21th Centufy. BSA
- World Online Network for Developing Educational Resources.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét