Tập san VỮNG TIẾN: "Nhất Trí," cây cầu mang dấu ấn HĐVN

Báo sốt sắng

Hồi 9 giờ ngày 11.6.2017, với sự tham dự của chính quyền và người dân địa phương, Hướng Đạo Việt Nam đã chính thức khánh thành, bàn giao và đưa vào sử dụng công trình cầu dân sinh Nhất Trí tại thôn Phong Hậu, xã An Định, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Đây là công trình giao thông bắc qua sông Kỳ Lộ, do các huynh trưởng và đoàn sinh Hướng Đạo VN huy động kinh phí và tổ chức thi công trong suốt 90 ngày đêm.

Cầu Nhất Trí trước khi khởi công, ngày 1-3-2017

Cầu Nhất Trí dài 27m, rộng 2,5 mét, được xây dựng bằng bê tông cốt thép kiên cố. Tổng chi phí xây dựng cầu hơn 420 triệu đồng. Sau cây cầu này, dự kiến HĐVN sẽ tiếp tục hỗ trợ, xây dựng thêm một số công trình giao thông khác để bà con vùng quê An Định, Phú Yên đi lại thuận tiện trong mùa mưa lũ, tránh những tai nạn thương tâm gây chết người như đã từng xảy ra trong các năm trước.

Cần câu, con cá

Cầu Nhất Trí trước khi khởi công, ngày 1-3-2017

Cuối năm 2016, tỉnh Phú Yên liên tiếp trải qua nhiều trận lũ lịch sử. Cùng với nhiều cá nhân, tổ chức khác, Hướng Đạo Việt Nam cũng đã có đợt vận động quyên góp trong huynh trưởng, đoàn sinh và phụ huynh Hướng đạo, tổ chức nhiều đợt cứu trợ đến đồng bào vùng lũ. Ngoài số tiền, hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, Ban Điều hành HĐVN tính toán đến kế lâu dài, mang đến cho người dân vùng lũ công cuộc gì có ý nghĩa như “chiếc cần câu” thay vì “con cá”. Từ suy nghĩ đó, từ số tiền đóng góp của các Hướng Đạo sinh, hơn 6 ngàn con gà đã được hỗ trợ cho bà con là nạn nhân lũ lụt hai xã An Dân và An Định, thuộc huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, ổn định và phát triển sản xuất. Trong lần làm việc với chính quyền địa phương, người đứng đầu một tổ chức xã hội của chính quyền tỉnh Phú Yên đã gợi ý xây dựng một chiếc cầu vĩnh cửu, phục vụ sự đi lại an toàn cho người dân vùng lũ. Cây cầu được giới thiệu mang tên Nhất Trí, nằm trên địa bàn thôn Phong Hậu, xã An Định, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Hiện trạng, đó là một cây cầu ván, tạm bợ được bắc qua sông Kỳ Lộ, tồn tại đã gần 25 năm, chưa có điều kiện thay thế. Mỗi năm, trong mùa lũ, cây cầu đều “nuốt” vài mạng người. Và trong đợt lũ cuối năm rồi, một học sinh tiểu học và 1 người dân trong vùng đã tử nạn tại đây. Theo ước tính của người có trách nhiệm tại địa phương thì kinh phí xây dựng khoảng 200 triệu đồng. Tráng trưởng TĐ Quảng Bình, Nguyễn Vĩnh Thịnh, sau khi hội ý với quý Trưởng trong Ban điều hành HĐVN đã quyết định xúc tiến công cuộc.

Vài ngày sau (5.1.2017), đoàn khảo sát do HĐVN, cùng chính quyền địa phương, và một công ty xây dựng đã đến thực địa. Cây cầu bằng ván, dầm đỡ bằng thanh tà vẹt đường sắt dài 27m, rộng 2,5m bắc qua dòng sông Kỳ Lộ chảy xiết. Vết tích trận lũ cách đó mấy ngày vẫn còn vương lại với hình ảnh rác rưởi tơi bời bám quanh. Nước lũ xô lệch, cầu nghiêng hẳn về phía hạ du. Thế nhưng hàng trăm học sinh hàng ngày vẫn phải qua đây để đến trường; người dân xã An Định mỗi ngày vẫn phải đi lại, vận chuyển hàng hóa, nông sản qua cây cầu ọp ẹp như răng rụng này. Tuy vậy, sau khi đo đạc, đại diện công ty xây dựng phán một câu: “Dưới 1 tỷ, không làm được !”. Câu nói nghe như sét đánh ngang tai. Phương án 2, đoàn đề xuất tìm một cây cầu khác phù hợp hơn với túi tiền (khả năng khoảng 200 triệu) đổ lại. Người cán bộ địa phương đưa đoàn về thăm một cây cầu khác thuộc thôn Phong Thăng hẻo lánh cách đó khoảng 2km. Cây cầu này nhỏ hơn, bắc qua một con suối, giải quyết sự đi lại an toàn cho khoảng 100 hộ dân, nhưng quá khuất nẻo và quan trọng là đường vận chuyển vật liệu khá nan giải. Tạm chọn phương án 2, nhưng lòng ai cũng thấy buồn băn khoăn, vì việc xây mới cầu Nhất Trí, nhu cầu quá cần, mà ngân khoản lại có hạn…

Không khó vì ngại núi, ngăn sông !

Giám đốc, kỹ sư xây dựng Cty Âu Việt Đà Nẵng nghe câu chuyện, bảo rằng: “Có thể làm được với khoảng 400 triệu”. Nói rồi anh tự nguyện lập bộ hồ sơ “Thiết kế, dự toán cầu Nhất Trí” giao cho nhóm chuẩn bị công tác xây dựng công trình. Trị giá cây cầu hoàn chỉnh là 420 triệu đồng, giảm hơn ½ so với dự toán ban đầu. Anh bảo: “Sự chênh lệch đó (giá trị) là hợp lý, vì Cty xây dựng nói trên phải trả thuế 10%, thiết kế 5% và quản lý phí, giám sát ít nhất là 30% giá trị công trình…”. Và còn vui hơn nữa, chính quyền địa phương đối ứng cho công trình 100 triệu đồng bằng vật liệu; nhiều nhà hảo tâm, phụ huynh HĐ cũng ủng hộ, hỗ trợ vừa đủ chi phí xây dựng theo thiết kế của Cty Âu Việt.

Trưởng Dương Xuân Đào, nguyên là Giám đốc chi nhánh Phú Bổn của Cty Xây dựng Cienco5, xung phong nhận chỉ huy, tổ chức xây dựng công trình, cùng Trưởng Trương Anh, nguyên là chủ một cơ sở cơ khí, (cả hai là huynh trưởng của Tráng đoàn Krông Ana) và Trưởng Phan Dũng (TĐ Nguyễn Trải), trực tiếp bám hiện trường. Dự kiến thời gian xây dựng là 100 ngày. Ngoài ra hai Tráng đoàn Krông Ana (Đắc Lắc), Trường Sơn (Kon Tum) là hai đơn vị Hướng đạo hỗ trợ nhân tài, vật lực cho công cuộc xây dựng cầu Nhất Trí.

Trong lễ khởi công ngày 1.3.2017, ông Bùi Văn Thành, chủ tịch huyện Tuy An cảm động nói: “Địa phương còn nghèo. Suốt hơn 20 năm, qua 5 đời lãnh đạo, hôm nay mới làm được cây cầu này. Nếu không có anh em Hướng đạo thì chắc bà con xã An Định còn phải chờ lâu nữa”. Và dĩ nhiên những tai nạn thương tâm cũng sẽ chờ chực uy hiếp tính mạng của các em học sinh, người dân qua cầu trong mỗi mùa lũ…

Lòng quyết tâm còn cao hơn núi

Thời tiết Phú Yên mùa này nắng gió thất thường. Nhóm huynh trưởng thi công tận dụng vật liệu sẵn có tại hiện trường để xây dựng lán trại, ngủ nghỉ, làm việc ngay tại chỗ. Nhiều ngày các huynh trưởng phải hứng chịu cái nắng nóng 35-37 độ trên công trường. Anh em hay nói vui: “ Thời gian dài nhất trên công trường là buổi trưa, vì lúc này không biết tránh nắng vào đâu. Cứ mong qua giờ này để ra công trường làm”. Lần lượt Trưởng Lê Văn Thanh, Trần Ngọc Châu (TĐ Trường Sơn), Lê Khiêm (TĐ Di Linh) đến công tác tại công trường thay thế, bổ sung người trong các đợt cao điểm. Tráng trưởng Krông Ana, Nguyễn Văn Minh cũng thường xuyên từ Đắc Lắc về Phú Yên, có mặt tại công trình động viên tinh thần anh em.

Cầu Nhất Trí tất cả đều làm bằng sức người, do đường vào cầu chỉ rộng 2 mét nên không một phương tiện cơ giới nào vào được. Dù mùa khô, nhưng sông Kỳ Lộ vẫn ăm ắp nước; độ sâu luôn từ 3,5-4 m. Trụ cầu đầu tiên phía Nam phải sử dụng đến phương án thứ 3 mới hoàn thành tốt đẹp. Khi xử lý trụ cầu thứ nhất, bờ kè làm bằng hàng ngàn bao tải cát và tôn nhiều lần không ngăn nổi áp lực dòng nước dữ nên bị vỡ tung. Một lão nông trong làng nữa đùa, nữa thật: “Mấy ông Hướng Đạo làm được cây cầu này, tôi cho đốt nhà tôi . Tôi tặng cho cả tiền mua xăng”. Theo quan niệm mê tín của địa phương, ông cho rằng suốt hơn 20 năm qua, nhiều lần các nhà hảo tâm muốn mà không làm được cây cầu, do “âm binh“ cầu Nhất Trí mạnh, dữ, quấy phá.

Với tấm lòng hết sức vì tha nhân; sự khéo léo cùng tri thức uyên thâm, cuối cùng chiếc trụ thứ nhất cũng mạnh mẽ vươn lên khỏi mặt nước. Rồi từ đó, trụ thứ hai, thứ ba… lần lượt hoàn thành và cây cầu mơ ước 20 năm cho người dân đã như một dấu son, vững chải vươn dài trên cánh đồng xanh lúa Tuy An.

Hôm nay, giữa vùng lũ Phú Yên cây cầu bê tông vĩnh cửu do Phong trào Hướng đạo Việt Nam xây dựng đã hoàn tất, phục vụ cho học sinh, bà con vùng lũ đi lại an toàn trong mùa mưa lũ. Một trăm ngày xây cầu là chừng ấy ngày cả Phong trào Hướng đạo dõi theo từng động thái diễn tiến của công trình. Trong vòng tay yêu thương ấm áp tình huynh đệ Hướng đạo cả nước, nhóm thi công công trình đã bước qua nhiều rào cản tưởng chừng khó vượt, để làm tròn phận sự với tha nhân; với sự tin cậy của Phong trào. Điều đó còn lý giải sức sống bền bỉ, mạnh mẽ và vai trò giáo dục của phong trào Hướng đạo trong cộng đồng và đời sống xã hội suốt 87 năm qua