Tập san VỮNG TIẾN: Cảm nghĩ về sức sống của Phong trào

Nguyễn Đức Là

Nếu ai có hỏi “Phong trào Hướng đạo thế giới sẽ tồn tại được bao lâu nữa” ?. Tôi xin trả lời rằng: “Phong trào sẽ đi cùng với nhân loại trừ phi nhân loại không còn hiện hữu nữa”.

Có phải do tôi là một hướng đạo sinh (HĐS) nên tôi có câu trả lời như vậy và liệu tôi có chủ quan, có cái nhìn thiên lệch, đầy tự hào, tự tin như vậy ?. Tôi xin trả lời tiếp là :“Nếu tôi không là một Hướng đạo sinh thì căn cứ trên thực tế phát triển của Phong trào hiện nay trên toàn thế giới, qua dữ liệu, thông tin trên các phương tiện truyền thông của thế giới cũng đã giúp tôi có đủ cơ sở để dám khẳng định điều đó”.

Chúng ta hãy cùng nghĩ xem những vấn đề sau đây để có cái nhìn rõ hơn, từ đó sẽ có sự suy luận, dự đoán một cách khoa học từ câu trả lời của tôi.

- Về thời gian : Phong trào đã khai sinh và hoạt động từ năm 1907, như vậy là đã được hơn một thế kỷ (107 năm), lâu hơn một số tổ chức có ảnh hưởng, qui mô, phạm vi rộng lớn trên thế giới.

- Về không gian: Ban đầu chỉ có tại nước Anh, nay đã có mặt trên hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

- Về qui mô : Từ một nhóm 20 thiếu niên (qua quá trình có 300 triệu người thuộc nhiều thế hệ đã tham gia phong trào) đến nay hiện có hơn 30 triệu Hướng đạo sinh trên toàn thế giới.

- Về mục đích : Với mục đích thật lớn lao và cao cả, hướng đến Chân, Thiện, Mỹ; giáo dục thanh thiếu niên hoàn thiện mình để giúp ích tha nhân theo di nguyện của Robert Baden Powell (BP) người sáng lập phong trào: Hạnh phúc là lúc thanh xuân hãy tự luyện cho mình một thân thể khỏe mạnh và tráng kiện để trở thành người hữu dụng. Nhưng phương cách để đạt được chân hạnh phúc là biết chia sẻ hạnh phúc với người khác.

Hiến chương Phong trào có ghi : Mục đích của Phong trào Hướng đạo là giúp thanh niên phát triển toàn diện tiềm năng về các mặt thể chất, trí tuệ, tình cảm xã hội và tinh thần với tư cách là những cá nhân, công dân có trách nhiệm và là những thành viên của Địa phương, Quốc gia và Cộng đồng Quốc tế .

Với mục đích vị nhân sinh như vậy thì phong trào sẽ đồng hành cùng nhân loại có thể nói là điều khẳng định được .

Cái gì làm chất keo và chất xúc tác cho Phong trào ngày càng vững mạnh. Đây là điều bất ngờ, thú vị. Bất ngờ và thú vị ở chỗ là những điều kiện để tham gia và hoạt động trong phong trào không ràng buộc nhưng tự gắn chặt , không đồng chất nhưng chung một đường lên, không mưu cầu lợi ích cá nhân cục bộ nhưng tự nguyện giúp ích tha nhân. Cụ thể, không ràng buộc mà hoàn toàn tự giác (Luật và Lời hứa HĐS không mang tính răn đe, bắt buộc phải thực hiện mà chỉ là sự hứa cố gắng tùy theo sức của mình, là những cam kết tự giác và cam kết đối với bản thân mình chứ không ai khác, đây như một thử thách để vượt qua chính mình do đó không mang tính bắt buộc và là cái để hướng đến để mình ngày càng hoàn thiện hơn); từ sự khác biệt : Không phân biệt màu da, chủng tộc, ngôn ngữ, quốc gia vùng lảnh thổ; không phân biệt ý thức chính trị, tôn giáo, thành phần, năng lực hiểu biết… Chỉ chung Lời hứa và Luật Hướng đạo (One world one promise); không vụ lợi cho ai và tổ chức nào ngoài việc đem lại lợi ích cho thanh thiếu niên, lực lượng nòng cốt cho bất cứ một gia đình nào, để tồn tại và phát triển. Do không vụ lợi nên không có tranh giành, không mất đoàn kết. Đến với nhau vì tình huynh đệ, vì tha nhân phục vụ, vì lòng nhân ái, vì để mỗi ngày, mỗi người được hoàn thiện hơn .

Ngoài ra theo Điều luật thứ 4: Hướng đạo sinh là bạn khắp mọi người và coi Hướng đạo sinh khác như anh em ruột thịt. Đây là điều mang tính nhân văn trên tinh thần hào hiệp của những hiệp sĩ, người quân tử ngày xưa “Tứ hải giai huynh đệ”. Đã là anh em thì như tay và chân luôn hỗ trợ nhau, đẩy lùi hận thù xung đột, tạo ra một thế giới hòa bình chung sống, cùng sẻ chia hạnh phúc, khó khăn. Từ đây đã tạo ra một mối dây thắt chặt tình huynh đệ trong phong trào. Một khẩu hiệu và cũng đã là một truyền thống trong Hướng đạo là: Một ngày hướng đạo, hướng đạo cả đời (Once a Scout, always a Scout).

Để minh chứng một cách thực tế, sinh động cho câu trả lời của tôi chúng ta hãy xem về sự phục hoạt và phát triển của Phong trào Hướng đạo Việt Nam chúng ta.

Mặc dù, Nhà nước chúng ta và Tổ chức Hướng đạo thế giới chưa có văn bản chính thức công nhận sự hoạt động của Phong trào nhưng trong 23 năm qua kể từ năm 1991 phong trào đã phục hoạt tại một số địa phương phía Nam, nhen nhúm từ những Trưởng có tâm huyết với Phong trào đã gầy dựng lại những đơn vị từ nhỏ đến lớn và đến nay đã lan tỏa ra tới một số địa phương phía Bắc và số Hướng đạo sinh đang sinh hoạt hiện nay đã được thống kê là khoảng 6.000 HĐS.

Điều gì đã làm nên kỳ tích này , theo tôi đó là chúng ta đã giữ đúng Luật và Lời hứa Hướng đạo, làm đúng Hiến chương của Phong trào.

Bằng nội lực, từ vật chất hạn hẹp tự có và bằng tinh thần hướng đạo, lý tưởng của phong trào chúng ta đã góp phần cùng với xã hội, nhà nước trong công cuộc giáo dục các thế hệ thanh thiếu niên Việt Nam để có một thể chất khỏe mạnh, trí tuệ tinh thông, tinh thần, phẩm chất đạo đức trong sáng luôn nghĩ đến bổn phận đối với tha nhân, đối với môi trường thiên nhiên, đối với xã hội, là công dân tốt đối với quốc gia của mình, hầu hình thành những lớp trẻ lành mạnh, có ích cho xã hội, cho công cuộc xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, nâng cao vai trò vị trí của Việt Nam trong cộng đồng thế giới.

Với niềm tin Bác Hồ là Danh Dự Hội Hướng đạo VN, nhiều Trưởng đã xếp bút nghiên lên đường theo kháng chiến, đúng theo Luật và Lời hứa Hướng đạo sinh và được giao những trách vụ quan trọng trong Chính phủ Việt Nam thời đó. Với lý tưởng cao cả và hoài bảo tươi đẹp của người sáng lập Robert Baden Powell dành cho thanh thiếu niên, người chủ của tương lai, chúng ta có quyền hy vọng một ngày nào đó không xa Phong trào Hướng đạo Việt Nam sẽ được nhà nước chính thức công nhận. Và điều đó sẽ thêm một lần nữa chứng minh Phong trào hướng đạo trên toàn thế giới sẽ luôn đồng hành cùng nhân loại bởi tính Chân, Thiện, Mỹ của nó, mà đã là con người thì trong sâu xa của tâm hồn đều hướng tới mục đích cao thượng đó./.