KHÁT KHAO VƯƠN TẦM NHÌN XUYÊN SUỐT CHIỀU DÀI ĐẤT NƯỚC.
Lê Ngọc Bưu. Báo khiêm tốn
Những ngày đầu năm phát
hành tập Kỷ Yếu Kỷ Niệm 90 năm HĐVN. Nội dung kỷ yếu tổng kết sinh hoạt các đơn
vị năm 2020. Ban Điều phối HĐVN tổ chức lễ chào cờ để kỷ niệm 90 năm HĐVN (1930
– 2020). Buổi lễ có rất đông huynh trưởng từ khắp mọi miền đất nước tham dự.
Ban tổ chức trang trí lễ đài và lễ nghi HĐ rất hoành tráng. Trong buổi lễ Trưởng
Nguyễn Vĩnh Thịnh báo trình tổng kết lịch sử HĐVN 90 năm qua.
Hôm nay trên tập san Vững
Tiến số 21, tôi xin giới thiệu tổng quát HĐVN từ năm 1930 – 2020, đã phát triển
trên khắp các tỉnh thành từ Bắc – Trung – Nam. HĐVN có một quá khứ huy hoàng, ắt
hẳn tương lai sẽ rực rỡ. Suốt 90 năm qua, HĐVN đã trải qua nhiều thăng trầm,
nhưng Hướng đạo vẫn sống, như ngọn cỏ sau cơn mưa lại nảy mầm tươi tốt.
Tài liệu được giới thiệu qua bài này là từ các cuốn sách lịch sử HĐVN của các Trưởng tiền bối như Trưởng Trần Văn Khắc, Hoàng Đạo Thúy, Tôn Thất Đông, Võ Thanh Minh...
Hướng Đạo Việt Nam tại miền Bắc từ : 1930 – 1954
Sau năm 1946, HĐVN đứng
trước ngã rẽ lịch sử giữa hai vùng đất với tâm trạng và thái độ khác nhau.Các cựu
huynh trưởng tạm xếp đồng phục, lều trại lên chiến khu. Một số huynh trưởng còn
ở lại vùng thành phố rồi dần dần hòa quyện vào nếp sống đô thị và trở thành thế
hệ Hướng đạo thời hậu 1946. Ngày 18/4/1948 Đạo trưởng An Tịnh là Phan Đăng Tài
chính thức tuyên bố Hướng đạo tạm ngưng hoạt động. Ngày 20/7/1954 qua hiệp định
Genève, VN bị chia thành hai miền Bắc Nam. Hướng đạo miền Bắc ngưng hoạt động
hoàn toàn.
Ngày 10/11/1945 tại trụ sở
hội 86 Hàng Trống Hà Nội, hội nghị huynh trưởng quyết định :
Giải tán Hội Hướng Đạo Đông Dương và thống nhất tổ chức Hướng Đạo
Việt Nam.
I. ĐƠN VỊ CHÂU:
Toàn quốc
có 12
• Miền Bắc : 1.Châu Thăng Long, 2.Châu Hải Bắc, 3.Châu Bắc Sơn và
4.Châu Sơn Nam
• Miền Trung : 5.Châu Hải Trung, 6.Châu Tịnh Bình, 7.Châu Lam Sơn
và 8.Châu Trường Sơn
• Miền Nam : 9.Châu Hải Nam, 10.Châu Gia Định, 11.Châu Tiền Giang
và 12.Châu Hậu Giang
Đại hội hàng năm 1973 tại
Sài Gòn sắp xếp lại Châu, Đạo, từ Quảng Trị đến Cà Mau có 10 châu :
1.Châu Hải Trung, 2.Châu Quảng Trị, 3.Châu Liên Quảng, 4.Châu Trường
Sơn Thượng, 5.Châu Trường Sơn Hạ, 6.Châu Gia Định, 7.Châu Bình Triệu, 8.Châu
Đông Sơn, 9.Châu Tiền Giang, 10.Châu Hậu Giang
II. ĐƠN VỊ ĐẠO, LIÊN ĐOÀN tại miền Bắc.
• Tại Hà Nội :
- Tháng 9.1930, Trưởng Trần Văn Khắc lập Đoàn Lê Lợi, và tháng
10.1930, Trưởng Hoàng Đạo Thúy lập Đoàn Vạn Kiếp.
- Năm 1933 có đoàn Trúc Bạch ở Phủ Lý
- Tháng 12.1933 có đoàn Lãng Bạc do Trưởng Lê Vĩnh Tuy và Vũ Văn
Hoan
- Tháng 05.1934 có Bầy Trứng Rồng do Trưởng Lê Thị Lựu và Trưởng
Ngô Thế Tân lập Tráng Đoàn Bố Vệ tức là Tráng Lam Sơn 2.
- Năm 1936 có Đoàn Đại La
- Năm 1941 đạo Kiếm Hồ do Trưởng Lê Trường Thọ.
- Năm 1950 đạo Thọ Xương do Trưởng Nguyễn Tấn Hơn
- Năm 1950 đạo Vĩnh Thuận do Trưởng Đoàn Vân Thiệp
• Tại Hà Đông :
- Tháng 12.1934 có đoàn Đống Đa do trưởng Nguyễn Văn Tư
• Tại Hòn Gai :
- Thập niên 1930 có đoàn Hạ Long ở Hòn Gai và đoàn Hạ Long ở Móng
Cái
• Tại Hải Dương :
- Đoàn Hải Dương thành lập năm 1936 do Trưởng Nguyễn Hoài Dinh
• Tại Hưng Yên :
- Thập niên 1930 ở Hưng Yên có Bầy Hoàng Châu
• Tại Phương Liệt – Phủ Lý :
- Đoàn Phương Liệt ở Phủ Lý lập năm 1930.
• Tại Hà Giang :
- Đoàn Lê Giang ở Hà Giang lập năm 1963.
• Tại Sơn Tây :
- Đoàn Sơn Tây lập năm 1936 do Trưởng Trần Bá Thành và Nguyễn Cao
Minh
• Tại Lạng Sơn :
- Năm 1935 có Bầy Tam Thanh do Trưởng Vũ Văn Tịnh
• Tại Nam Định :
- Năm 1940 ở Nam Định có 2 Bầy Văn Lang và ở Vĩnh Yên có Bầy Văn
Lang
III. CÁC ĐƠN VỊ ĐẠO, LIÊN ĐOÀN ở miền Trung trước 1975 :
Miền Trung bắt đầu từ Nghệ
An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng
Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận.
• Tại Thanh Hóa :
- Năm 1940 lập Đạo Thanh Hóa do Trưởng Trần Điền và Tráng Đoàn Võ
Tánh.
- Thời làm tri huyện ở Thanh Hóa Trưởng Trần Điền có qui tụ khoảng
200 các Lý Trưởng thôn Trưởng gọi là Hướng Đạo nông thôn, họ mặc áo nâu quần cụt
và răng đen. Trưởng Trần Điền điều hành buổi họp hội thảo Hướng Đạo nông thôn họp
bên bờ sông Mã Thanh Hóa.
• Tại Quảng Bình :
- Ngày 01/07/1935, Đoàn Nhật Lệ do Trưởng Phạm Văn Thanh thanh lập,
Đoàn Lệ Thủy do Trưởng Phạm Văn Mai lập.
• Tại Quảng Trị :
- Quảng Trị có Đạo Ái Tử lập năm 1962 là đơn vị phía nam sông Bến
Hải. Ái Tử có nhiều huynh trưởng xuất sắc như Trưởng Võ Thanh Minh, Tôn Thất
Dương Vân, Nguyễn Hữu Mưu, Nguyễn Đức
Phúc.
• Tại Huế - Thừa Thiên :
- Huế là Kinh Đô nơi có nhiều huynh trưởng HĐVN có tài và đức như
Trưởng Trần Điền, Tạ Quang Bửu, Võ Thanh Minh, Tôn Thất Đông, Nguyễn Hòe, Nguyễn
Thúc Toản...Phong trào Hướng Đạo đến Huế rất sớm sau Hà Nội.
- Thừa Thiên Huế có 6 Đạo (gọi là lục Đạo): Đạo Huế, Trấn Hải, Phú
Xuân, Tràng An, Vạn Niên và Kim Phụng.
- Huế có nhiều đơn vị sinh hoạt nề nếp, truyền thống theo cung
cách chuẩn mực “Hướng đạo Huế”.
- Đạo Phú Xuân thành lập vào thập niên 1960, Đạo Phú Xuân kết hợp
hai Liên Đoàn: Bạch Đằng và La Vang.
- Đạo Tràng An trước năm 1975 có 256 HĐS, 30 Trưởng trong bốn
ngành: Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
• Tại Đà Nẵng :
- Đà Nẵng là “đất vàng” của HĐVN có nhiều đơn vị Đạo và Liên đoàn,
tiêu biểu cho Hướng đạo miền Trung.
- Đạo An Hải được thành lập năm 1950, có 356 HĐS và 39 Trưởng
trong 13 đơn vị: Lam Sơn, Chí Linh, Duy Tân, Cao Thắng, Tây Sơn... và đủ 4
ngành: Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
- Đạo Bắc Đẩu: Lập năm 1959, trước 1975 có 259 HĐS, 31 Trưởng với
12 đơn vị đoàn gồm : Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
• Tại Quảng Nam – Hội An :
- Trước 1975 có 212 HĐS và 27 Trưởng – Đạo quán tại Hội An xây năm
1964 nay bị triệt hạ.
- Đạo Quảng Nam gồm 9 đơn vị đoàn: Ấu – Thiếu – Kha
• Tại Quảng Ngãi :
-Thuộc Châu Liên Quảng, có 204 HĐS, 20 Trưởng trong 6 đơn vị của 4
ngành
• Tại Quảng Tín :
- Quảng Tín có Liên Đoàn
Tín Đức với 156 HĐS, 18 Trưởng trong 7 đơn vị đoàn: Ấu – Thiếu – Tráng – Kha.
Trước 1975 HĐ Quảng Tín sinh hoạt với HĐ Quảng Nam – Đà Nẵng.
• Tại Bình Định :
- Thống kê năm 1974, Bình Định có 441 HĐS, 56 Trưởng, trong 12 đơn
vị đoàn: Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
• Tại Phú Yên – Tuy Hòa :
- Đã có một thời sôi nổi phát triển với 113 HĐS, 21 Trưởng trong 5
đơn vị: Ấu Ô Loan – Thiếu Bắc Đẩu – Kha Trùng Dương.
• Tại Nha Trang – Khánh Hòa :
- Có 2 đơn vị Đạo: Đạo Nha
Trang có 283 HĐS, 22 Trưởng với các ngành : Ấu – Thiếu – Tráng.
• Tại Cam Ranh – Khánh Hòa :
- Thống kê năm 1974 Cam
Ranh có 143 HĐS, 22 Trưởng là đơn vị thuộc Châu Trường Sơn Thượng với Ấu – Thiếu
– Tráng.
• Tại Bình Tuy:
- LĐ Bình Tuy có 34 HĐS, 4 Trưởng, trong 4 đơn vị đoàn: Thiếu
Trương Vĩnh Ký, Yên Thế, Nguyễn Thái Học. Tráng
Trần Hưng Đạo.
• Tại Bình Thuận :
- Thuộc Châu Trường Sơn Hạ, HĐ Bình Thuận có 156 HĐS, 29 Trưởng và
6 đơn vị đoàn.
- Ấu Nguyễn Trường Tộ, Thiếu Nguyễn Trường Tộ, Tinh Hoa Trần Quốc
Tuấn, Vượt Sóng. Tráng Thanh Hải.
• Tại Di Linh :
- LĐ Di Linh có 16 HĐS, 7 Trưởng trong Thiếu
Đoàn Branh – Yang.
• Tại Đức Trọng :
- LĐ Đức Trọng có 36 HĐS, 5 Trưởng trong 4 đơn
vị đoàn
• Tại Đơn Dương :
- Thuộc Châu Trường Sơn Hạ,
Đạo Đơn Dương có 220 HĐS, 23 Trưởng, 7 đơn vị đoàn.
• Tại Lâm Viên – Đà Lạt
- Có 523 HĐS, 41 Trưởng,
14 đơn vị Đoàn.
• Tại Gia Lai – Pleiku :
- Lập năm 1960, Châu Trường
Sơn Thượng, có 216 HĐS, 27 Trưởng, 4 Liên đoàn, 17 đơn vị đoàn: Ấu – Chim Non –
Thiếu – Kha – Tráng.
• Tại Dakbla – Kontum :
- Lập năm 1963, có 61 HĐS,
8 Trưởng, 3 đơn vị đoàn
• Tại Phú Bổn :
- Có 50 HĐS, 12 Trưởng trong 4 đơn vị đoàn
• Tại Daklak – Buôn Ma Thuột
- Lập năm 1944, đã dự trại
Họp Bạn Bảy Miểu Nha Trang năm 1944. Đạo Đaklak có 165 HĐS, 21 Trưởng trong 3
LĐ: LĐ Eatom, Drong Ling, Eakia, Tráng Đoàn Krong Ana là HĐS Sắc tộc.
• Tại Đồng Nai – Biên Hòa
- Đạo Đồng Nai có 167 HĐS,
30 Trưởng, 9 đơn vị đoàn: Ấu Sông Thao, Bạch Đằng, Duy Tân I – II. Thiếu Sông
Thao, Bạch Đằng I và II, Lục Nam, Duy Tân
- Đạo Biên Hòa thuộc Châu
Đông Sơn, có 107 HĐS, 11 Trưởng, 5 đơn vị đoàn – Đạo Trưởng là Trưởng Nguyễn
Văn Thuyết
• Tại Long Khánh :
- Đạo Long Khánh có 76 HĐS,
20 Trưởng, 4 đơn vị đoàn
- Liên Đoàn Bình Lâm
- Liên Đoàn Hòa Bình có 112 HĐ, 20 Trưởng, 5 đơn vị
IV. Hướng Đạo vùng Sài Gòn – Gia Định và Miền Tây: tại Sài Gòn –
Gia Định trước năm 1975 có nhiều đơn vị
• Thủ Đô Sài Gòn
- Đạo Thủ Đô có 290 HĐS, 46
Trưởng trong 13 đơn vị đoàn đủ 4 ngành: Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
- Xuân Hòa: Thành lập năm
1957 tại Sài Gòn thuộc Châu Gia Định đến năm 1974 thuộc Châu Bình Triệu, có 185
HĐS, 53 Trưởng trong 6 đơn vị đoàn.
+ Ấu: Trần Văn Hạnh và Đắc Lộ.
+ Thiếu: Trần Văn Hạnh, Đắc Lộ, Tân Hoa, Hồ Đình Hy.
- Đạo Tân Bình Thuộc Châu
Sài Gòn có 235 HĐS, 33 Trưởng, 9 đơn vị đoàn. Ấu: Lê Văn Duyệt, Quang Trung,
Phú Xuân, Trần Quốc Toản. Thiếu: Lê Văn Duyệt, Quang Trung, Phú Xuân, Trần Quốc
Toản, Chi Lăng
- Đạo Tân Hiệp, theo thống
kê năm 1974 có 5 đơn vị đoàn
+ Ấu: Hoàng Gia Huệ, Quang Trung, Ra Khơi
+ Thiếu: Hoàng Gia Huệ 1, 2. Quang Trung, Ra Khơi, Du Sinh
- Đạo Tây Hồ Phan Chu Trinh,
có 152 HĐS, 29 Trưởng, 9 đơn vị đoàn
- Đạo Trùng Dương thuộc
Châu Bình Triệu, có 3 đơn vị
- Đạo Thủ Đức thuộc Châu
Đông Sơn, có 401 HĐS, 31 Trưởng trong 16 đơn vị đoàn
- Châu Gia Định có 7 Đạo :
Đạo Bạch Đằng, Bắc Thành, Bến Nghé, Bình Thuận, Đông Thành, Thủ Đô, Kỳ Hòa
- Đạo Bắc Thành có 182 HĐS, 27 Trưởng, 7 đơn vị
đoàn
- Đạo Biển Đông, Thuộc Châu
Sài Gòn, thành lập 10/10/1965 có 255 HĐS, 33 Trưởng, 9 đơn vị đoàn
- Đạo Bến Nghé: Có 88 HĐS, 11 Trưởng và 4 đơn vị
đoàn. Ấu: Tình Thương, Saint Michel. Thiếu: Lê Văn Lộc, Hồ Chí Thiện
- Đạo Bình Than : Thuộc Châu Gia Định, có 97
HĐS, 12 Trưởng, 5 đơn vị đoàn trong 4 ngành Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
- Đạo Đông Thành, thuộc
Châu Gia Định, có 301 HĐS, 34 Trưởng, 4 đơn vị đoàn : Ấu – Thiếu – Kha
- Đạo Diên Hồng, thuộc Châu
Sài Gòn, có 136 HĐS, 30 Trưởng, 7 đơn vị đoàn
HƯỚNG ĐẠO MIỀN TÂY NAM BỘ
• Tại Cần Thơ
- Đạo Hàm Long: Có 254
HĐS, 41 Trưởng, 12 đơn vị đoàn
• Tại Bến Tre – Kiến Hòa
- Liên Đoàn Phan Thanh Giản
có 80 HĐS, 16 Trưởng, 5 đơn vị đoàn. Ấu: Hàm Luông.Thiếu: Phan Thanh Giản, Phan
Liêm. Kha: Kiến Khương, Trường Sơn
• Tại Kiến Phong – Cao Lãnh
- Ấu: Sao Mai. Thiếu:
Thiên Hộ Dương
• Tại Vĩnh Long – Long Hồ :
- Đạo Long Hồ, Vĩnh Long có 122 HĐS, 41 Trưởng
trong 7 đơn vị đoàn
• Tại Rạch Giá :
- Liên đoàn Long Kiên tại
Rạch Giá có 144 HĐS, 34 Trưởng trong 4 ngành : Ấu – Thiếu – Kha – Tráng.
• Tại Phong Dinh :
- Liên đoàn Trần Quốc Tuấn
có 116 HĐS, 10 Trưởng trong 6 đơn vị đoàn
• Tại Mỹ Tho :
- Có Đạo Trấn Định với 295
HĐS, 41 Trưởng trong 14 đơn vị đoàn
• Tại Cà Mau – An Xuyên :
- Liên đoàn Nguyễn Ánh với
56 HĐS, 17 Trưởng trong 5 đơn vị đoàn
V. TỔNG KẾT HĐVN TỪ NĂM 1956 ĐẾN 31.10.1974
• Đơn vị: 50 đơn vị Đạo
và 17 Liên đoàn biệt lập
• Các ngành :
- Ngành Ấu: 145 Ấu đoàn,
2758 Sói con và 595 Trưởng.
- Ngành Thiếu: 246 Thiếu đoàn với 5265 Thiếu sinh và 847 Trưởng.
- Ngành Kha: 70 Kha đoàn với
1332 Kha sinh và 277 Trưởng
- Ngành Tráng: 44 Tráng đoàn với 882 Tráng sinh và 134 Trưởng
• Thống kê các Trưởng :
- Đạo Trưởng và Liên đoàn Trưởng: 54 Trưởng
- Trưởng Ủy viên trung ương: 37 Trưởng
- Trưởng trong toán huấn luyện quốc gia: 11 Trưởng
- Trưởng không đơn vị: 249 Trưởng
HĐVN 30 NĂM TÁI SINH HOẠT:
1990 – 2020
+ 108 Liên đoàn
+ 40 Đạo trong khoảng từ 8.000 – 10.000 HĐS, khoảng 500 Trưởng có
HHR.
Tư liệu tham khảo để viết bài này
- Kỷ yếu 90 năm HĐVN
- Tìm về cội nguồn HĐVN
- Các sách lịch sử HĐVN do các Trưởng tiền bối).
Lê Ngọc Bưu, Báo khiêm tốn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét