Tập san VỮNG TIẾN: Đạo Bắc Đẩu 60 năm, một chặn đường dài

Báo nhiệt tâm

Là người con sinh sau đẻ muộn, Báo tôi được gia nhập Phong trào Hướng đạo trong giai đoạn giữ lửa, mặc dầu lúc đó không đồng phục, không công khai, thậm chí còn bị nhiều trở ngại, khó khăn đủ cách, nhưng Báo tôi cảm nhận được, thấy được sự vui tươi, thấy được tinh thần giúp ích của các Trưởng mà Báo tôi có dịp tiếp xúc.

Báo tôi tìm đến Phong trào, và được học hỏi nhiều qua sinh hoạt, qua các trại huấn luyện, càng biết, càng yêu mến phương pháp giáo dục Hướng đạo, và thấy mình ngày càng gắn bó với Phong trào nhiều hơn.Vào ngang ngành Tráng, được sự chỉ dẫn trực tiếp của các Trưởng Lão, rồi sau này được lĩnh hội nhiều thêm ở trại trường các Ngành, Báo tôi thấy mình được sống, được hấp thụ những tinh hoa của một phương pháp giáo dục người trẻ thật tuyệt vời, và do vậy cũng muốn đóng góp sức mình cho công cuộc giáo dục người trẻ mà Báo tôi tự nguyện dấn thân.

Thật tình thì Báo tôi không rõ nhiều về Đạo Bắc Đẩu trước 1975. Qua lịch sử Đạo tôi biết Bắc Đẩu là đơn vị Đạo của những Hướng đạo sinh Công giáo, được tách ra từ Đạo An Hải từ năm 1967. Là anh em, nên quan hệ giữa hai Đạo từ trước đến giờ vẫn gắn bó, mật thiết và huynh đệ. Giai đoạn trước 1975, là thời hoàng kim của Phong trào Hướng đạo nói chung và Đạo Bắc Đẩu nói riêng, với những người Trưởng tuyệt vời và những đoàn sinh với chí khí, tháo vát và tinh thần huynh đệ sâu đậm, mà sau này khi có điều kiện tiếp xúc với các Trưởng, tôi vẫn thấy được điều đó.

Sau năm 1975, Phong trào Hướng đạo tại Việt Nam nói chung và Đạo Bắc Đẩu nói riêng đã tạm ngưng sinh hoạt, mãi cho đến những năm 1990, Trưởng Rùa Vô Tư cùng với một số Trưởng Lão của Bắc Đẩu, bắt đầu nhen nhóm trở lại, qua các hoạt động hoan, hôn, tang, tế của các Trưởng cùng các Tráng sinh, tổ chức huấn luyện huynh trưởng cho các nơi có nhu cầu. Cùng với sự phục hoạt của các đơn vị Hướng Đạo ở miền Nam, một số Tráng sinh được giới thiệu tham dự các Khoá huấn luyện Dự bị và Huy hiệu Rừng các Ngành, rồi dần dần các đơn vị phát triển nhanh về số lượng cũng như về chất lượng, Hội đồng Đạo Bắc Đẩu quyết định thành lập hai Liên đoàn mới, đó là Liên đoàn Bạch mã, do Trưởng Trương Phúc Cả làm Liên đoàn Trưởng, và Liên đoàn Nguyễn Huệ do Trưởng Nguyễn Đông Nhựt làm Liên đoàn Trưởng. Hai Liên đoàn chính thức ra mắt ngày 22 tháng 8 năm 2002 trong kỳ trại kỷ niệm 43 năm sinh nhật Đạo Bắc Đẩu tại trạm thuỷ điện Duy Sơn, Duy Xuyên. Cũng vào thời gian ấy, có phát triển thêm Liên đoàn Lê Bảo Tịnh (Phước Tường), nhưng chỉ sinh hoạt trong vài năm rồi giải tán. Về sau này, do nhu cầu phát triển đơn vị, Liên đoàn Bạch Mã tách làm hai Liên đoàn: Liên đoàn Kim Sơn do Trưởng Nguyễn Quang làm Liên đoàn Trưởng và Liên đoàn Trà Kiệu do Trưởng Nguyễn Văn Siêu làm Liên đoàn Trưởng cho đến bây giờ.

Từ đó đến nay, các đơn vị tiếp tục phát triển, các Liên đoàn hình thành các đơn vị mới, hiện tại, có tất cả 15 đơn vị, và có đủ năm Ngành, với số lượng huynh trưởng và đoàn sinh gần 300 người. Có những em Thiếu sinh vào đoàn trong những ngày Hướng đạo phục hoạt, đã rất hăng hái sinh hoạt tại các đơn vị, tham gia các trại huấn luyện và cùng gánh vác trách nhiệm của Phong trào, Có những em nay đã là huynh trưởng của các Liên đoàn.

Sự tiếp nối trách vụ các thế hệ Trưởng trong hân hoan và đầy trách nhiệm của các Trưởng trẻ, đã nói lên được tinh thần của các Trưởng Bắc Đẩu nói riêng, và của cả Phong trào Hướng đạo nói chung. Đây là một sự kế thừa cần thiết và hết sức quý báu trong Phong trào Hướng đạo, nó khẳng định tính hiệu quả của phương pháp giáo dục Hướng đạo trong việc giáo dục người trẻ, nó càng chứng tỏ Phong trào Hướng đạo đang đi đúng hướng, một Phong trào cho người trẻ nhưng đòi hỏi sự dấn thân tự nguyện và vô vị lợi của người lớn, để góp phần giáo dục thanh thiếu niên trở thành những công dân hữu ích cho bản thân, gia đình và xã hội, đáp ứng được nhu cầu của người trẻ cũng như của xã hội mọi thời. Do vậy, Phong trào Hướng đạo đã được hình thành và đã không ngừng phát triển trên 110 năm qua, phủ rộng trên hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ. Một Phong trào giáo dục tuyệt vời!

Thật sự, 60 năm là một chặng đường không thể nói là ngắn so với đời người. Có nhiều Trưởng và đoàn sinh trong ngày đầu thành lập nay đã không còn, và nhiều thế hệ sau này không biết gì về các Trưởng lão tiền bối, và với thời gian 60 năm đó, cũng đủ để chúng ta nhìn lại mình với những thành công hay thất bại, nhìn lại bao hy sinh tận tuỵ của các Trưởng lão, cùng các thế hệ trẻ kế tục, đã góp nhặt thời gian, công sức, cùng với lòng yêu trẻ để có được đơn vị Đạo Bắc Đẩu như hôm nay. Đến nay, Đạo Bắc Đẩu có 3 Liên đoàn, trong đó có 1 Nhi Đoàn, 4 Ấu đoàn, 4 Thiếu đoàn, 3 Kha đoàn và 3 Tráng đoàn, cùng với Ban huynh trưởng trẻ trung, năng nỗ và nhiệt huyết. Đặc biệt, Đạo đã rất chú tâm đến công tác huấn luyện Trưởng, qua những năm phục hoạt đến nay, Đạo đã đóng góp cho Phong trào hơn 40 Trưởng Huy Hiệu Rừng các ngành, trong đó có 4 Trưởng LT, 8 Trưởng ALT, bên cạnh đó, có nhiều Trưởng và Tráng sinh rời đoàn trong tinh thần của một Hướng đạo sinh, họ đã dấn thân vào nhiều lãnh vực công tác, đóng góp nhiều điều tốt đẹp cho cộng đồng xã hội.

Có được như vậy, điều đầu tiên phải nói đến là nhờ các Trưởng lão, các cựu Hướng đạo sinh đã rất nhiệt tình và tâm huyết để có được hình ảnh của Đạo Bắc Đẩu trong thời kỳ hưng thịnh của những năm trước 1975. Và sau đó, do hoàn cảnh lịch sử của Đất nước, các Trưởng vẫn âm thầm giữ lửa trong nhiều năm để cho ngọn lửa Hướng đạo không bao giờ tắt. Sau năm 1975 mọi sinh hoạt Hướng đạo gần như tắt lịm hoàn toàn, thế mà khoảng những năm 1990, lại bắt đầu có những hoạt động mang sắc thái Hướng đạo, mà khi nghĩ lại cũng không dễ gì có được trong hoàn cảnh khó khăn như lúc đó, thế mà các Trưởng lão đã âm thầm giữ ngọn lửa trong mình và tiếp tục trao truyền cho các thế hệ sau bằng cách này cách khác. Khi đó làm gì có trại trường, làm gì có đồng phục công khai. “Lửa” chỉ được truyền cho nhau qua các dịp gặp gỡ, hàn huyên, và huấn luyện bỏ túi. Cho đến những năm 2000, rải rác các đơn vị bắt đầu sinh hoạt lại, bắt đầu có trại trường. “Lửa” cũng được chính thức trao truyền qua những kỳ trại huấn luyện Trưởng, và nhờ đó, Phong trào mới phát triển mạnh mẽ như hôm nay, trong đó có Đại gia đình Bắc Đẩu.

Có người đã nói rằng, “Khi nhận trách nhiệm làm Trưởng một đơn vị, thì việc đầu tiên cần làm là phải tìm người thay thế mình” và thực đúng như vậy. Cũng do hoàn cảnh khó khăn của các Trưởng về nhiều vấn đề, nên trong thời gian từ 2002 đến nay, Hội Đồng Đạo Đạo Bắc Đẩu đã có đến 5 lần bầu lại “Trưởng Cầm đuốc”, và điều này ít nhiều cũng ảnh hưởng đến sự phát triển đồng bộ của Đạo Bắc Đẩu.

60 năm đã qua, toàn thể Trưởng và đoàn sinh Đạo Bắc Đẩu đã cùng bước qua những chặng đường hết sức khó khăn, đã viết nên những trang niên sử cũng thật đáng tự hào, theo những thăng trầm của lịch sử đất nước. Chặng đường của những năm tháng tiếp theo, những trang mới trong cuốn niên sử của Đạo Bắc Đẩu sẽ là sự tiếp nối của những bước chân vững chãi, của những con tim đầy nhiệt huyết, và là sự chắp bút của tất cả các Trưởng trẻ và đoàn sinh đang sinh hoạt trong đại gia đình Bắc Đẩu hôm nay.

Tháng 8 năm 2019

Kỷ niệm 60 năm thành lập Đạo Bắc Đẩu

Đôi nét về Đạo Bắc Đẩu

Đến cuối thập niên 50, PTHĐ tại Đà Nẵng phát triển rất mạnh, nhiều đơn vị mới ra đời.

Theo tinh thần đó, năm 1959, Cố Linh mục Tuyên uý Vinh Sơn Đinh Duy Trinh, cùng các Trưởng Quit Felix, Trưởng Nguyễn Văn Lang, Trưởng Bùi Văn Giải, Nguyễn Trọng Ngọc, Cao Xuân Hiền ... đã thành lập một Liên đoàn HĐ Công giáo đầu tiên tại Đà Nẵng, gồm một Ấu đoàn, một Thiếu đoàn và một Tráng đoàn, đặt tên là Liên đoàn Trà Kiệu (TK) và chọn ngày lễ “Mẹ Lên Trời” 15/8, làm ngày truyền thống, và tổ chức kỷ niệm hằng năm. Lúc bấy giờ Liên đoàn Trà Kiệu trực thuộc Đạo An Hải, Châu Hải Trung, Đạo trưởng Đạo An Hải lúc đó là Trưởng Hồ Văn Đệ.

Năm 1961, sau hai năm sinh hoạt, Liên đoàn TK có 3 Ấu đoàn: Trà Kiệu, Bửu Châu, Kim Sơn. Năm 1965 Liên đoàn TK tiếp tục phát triển thêm một Liên đoàn HĐ Công giáo thứ hai, được chính thức ra mắt ngày 25/12/1965, đó là Liên đoàn Kim Sơn cũng trực thuộc Đạo An Hải, lúc này Trưởng Nguyễn Tấn Định làm Đạo trưởng.

Năm 1966 tại Phước Tường, Liên đoàn Lê Bảo Tịnh được thành lập, do Trưởng Trần Duy Huấn làm LĐT, Linh mục Simon Đinh Hưng Lợi làm Tuyên uý. Tại Sơn Trà Liên đoàn Tiên Sơn ra đời do Trưởng Nguyễn Chánh làm LĐT và Linh mục Vinh Sơn Trần Quang Điềm làm Tuyên uý

Năm 1967, Kha đoàn Nam Tào được thành lập do Trưởng Phạm Quang Lộc làm Kha trưởng và một đơn vị nữ Hướng đạo được thành lập, lấy tên là Thiếu đoàn Trưng Vương, do Trưởng Nguyễn Thị Hà làm Thiếu trưởng và Linh mục Phê rô Tống Kiên Hùng làm Tuyên uý; Đây là đơn vị Nữ Hướng đạo đầu tiên có mặt tại miền Trung Việt Nam

Năm 1967, vì sự lớn mạnh của Đạo An Hải, và để cho công việc điều hành, sinh hoạt được thuận lợi, Hội Đồng Đạo An Hải đã đề nghị Bộ Tổng Uỷ Viên cho tách ra thành lập một đơn vị Đạo mới lấy tên là Đạo Bắc Đẩu (23/4/1967)

Từ đó Đạo Bắc Đẩu chính thức ra đời dưới sự lãnh đạo của Đạo trưởng tiên khởi Bùi Văn Giải.

Đến năm 1968, vì bận công vụ, nên Trưởng Bùi Văn Giải đã trao đuốc lại cho Trưởng Nguyễn Trọng Ngọc làm Đạo trưởng, lúc này Đạo Bắc Đẩu đã phát triển lớn mạnh về nhiều mặt với tổng số 4 Liên đoàn, và Kha đoàn Nam Tào, Thiếu đoàn Nữ Trưng Vương.

THỜI KỲ GIỮ LỬA (1975 – 1995)

Do tình hình đất nước sau những năm 75, PTHĐ nói chung và Đạo Bắc Đẩu nói riêng đều tạm ngừng sinh hoạt, phần lớn các Trưởng và đoàn sinh tản mát khắp nơi

Đến đầu thập niên 90, tình hình chung có nhiều thay đổi, anh em bắt đầu thỉnh thoảng gặp nhau và trao đổi về câu chuyện HĐ; Trưởng Rùa vô tư về lại Đà Nẵng tạo thêm phấn khích và nhiệt huyết cho anh em. Các Toán Trà Kiệu, Bửu Châu, Kim Sơn, Lê Bảo Tịnh, Vinh Sơn, An Rê Kim Thông, Cựu Kim Sơn, Nam Tào, Trưng Vương đã liên kết với nhau và gặp nhau trong những dịp “Quan hôn tang tế”. Ngoài ra anh em còn đi huấn luyện các huynh trưởng ở các giáo xứ như: An Ngãi, Phú Thượng, Thạch Nham, Hoà Ninh, Hoà Khánh, Trà Kiệu ... Và cũng để ôn luyện, cũng như trau dồi thêm về Nguyên lý, mục đích và phương pháp HĐ, Trưởng ALT Bùi Văn Giải đã xin phép Trưởng LT.Tôn Thất Đông – Trưởng Huấn luyện miền I, mở các khoá Dự Bị rồi Bạch Mã các ngành Ấu, Thiếu, có mời Trưởng ALT Tuấn Mã tận tậm đến giảng huấn, đã khơi cho dòng chảy Bắc Đẩu xuôi vào dòng sông lớn.

Năm 1992, Trưởng Rùa Vô Tư một lần nữa đi xa, nên đã trao đuốc lại cho Trưởng Sóc trầm tĩnh Phạm Cảnh Đáng, đây cũng là thời kỳ đầy khó khăn, nên sinh hoạt nhằm mục đích giữ lửa là chính, anh em thường tạo ra những sinh hoạt xã hội bình thường, như sản xuất lồng đèn Noel, gặp nhau lễ giỗ, lễ cưới để có dịp hàn huyên, vui sống với nhau

Năm 1997, vì sức khoẻ, Trưởng Sóc trầm tĩnh đã trao đuốc lại cho Trưởng Se Sẻ tận tâm Nguyễn Mùi. Đến giai đoạn này, tình hình đất nước sáng sủa thêm, Phong trào HĐ cả nước bắt đầu tự phát mạnh mẽ, với sự tận tâm, nhiệt huyết sẵn có, Trưởng Nguyễn Mùi tiếp tục thổi cho ngọn lửa Bắc Đẩu bùng lên.

Ngày 10/11/1998 Thiếu đoàn Trà Kim (Thiếu trưởng Phạm Toàn) chính thức ra mắt, khởi đầu công cuộc tái sinh hoạt có tính cách rộng mở của Đạo Bắc Đẩu.

Ngày 02/10/1999 Thiếu đoàn Đống Đa hình thành do Trưởng Nguyễn Đông Nhựt làm Thiếu trưởng và phát triển thành một đơn vị Hướng đạo tại nông thôn đầu tiên của Đạo Bắc Đẩu sau năm 1975

Năm 2000, hai Liên toán Tráng ra mắt, chuẩn bị thành lập các Liên đoàn, gởi Tráng sinh tham dự các khoá huấn luyện Dự bị, HHR

Năm 2002, LĐ Bạch Mã và LĐ Nguyễn Huệ chính thức ra đời với sự hiện diện của 11 đơn vị, với số đoàn sinh gần 300, và gần 40 huynh trưởng đã qua các khoá huấn luyện các cấp từ Dự Bị đến HHR

Năm 2007, Hội Đồng Đạo (ngày 23/9/2007) đã thống nhất trao trách nhiệm lại cho Trưởng Phạm Cảnh Đáng, do Trưởng Nguyễn Mùi phải vắng mặt một thời gian dài.

Thời gian này, LĐ Bạch Mã phát triển mạnh, nên tách thành hai Liên đoàn Trà Kiệu và Kim Sơn, nâng tổng số thành 3 Liên đoàn, bên cạnh sự dần hồi sinh của Liên đoàn Lê bảo Tịnh.

Ngày 16-8-2009, dưới thời Đạo trưởng Phạm Cảnh Đáng, Đạo Bắc Đẩu đã tổ chức đại lễ rất trang trọng chào mừng 50 năm Bắc Đẩu (Kim khánh Bắc Đẩu) tại Trà Kiệu, có Đức Giám mục Giuse Châu Ngọc Tri đến dự.

Năm 2011, hết nhiệm kỳ 5 năm theo qui định trong Cẩm Nang sinh hoạt Đạo Bắc Đẩu, Trưởng Phạm Cảnh Đáng xin thôi chức Đạo trưởng; Hội đồng Đạo thống nhất bầu Trưởng Lê Hưởng tiếp tục cầm đuốc. Giai đoạn này BĐH.HĐVN đã phát triển mạnh và có sự thống nhất điều hành trong huấn luyện và sinh hoạt, nên Đạo Bắc Đẩu cũng đã có những bước phát triển tốt đẹp.

Năm 2016, hết nhiệm kỳ 5 năm, Hội Đồng Đạo đã bầu Trưởng Lê Tấn Khấn lên làm Đạo Trưởng thay cho Trưởng Lê Hưởng. Trong thời gian này, với nhiệt tình của mình, Trưởng Đạo trưởng Lê Tấn Khẩn tiếp tục duy trì và phát triển các đơn vị đến ngày hôm nay, và tổ chức đại lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đạo Bắc Đẩu.

Nhìn lại chặng đường 60 năm qua, một thời gian cũng tương đối dài, một hành trình với sự tiếp nối của nhiều thế hệ Trưởng và đoàn sinh. Có nhiều Trưởng có mặt trong ngày đầu thành lập, nay đã không còn; Trưởng và đoàn sinh Bắc Đẩu đã giữ vững “Tinh Thần Bắc Đẩu”, mặc dù hoàn cảnh có nhiều khó khăn, Đạo Bắc Đẩu cũng đã vững bước đi lên cho đến hôm nay. Chúng tôi, những thế hệ đi sau, chân thành ghi ơn những Trưởng Lão tiền bối, đã một đời gắn bó và hy sinh cho gia đình Bắc Đẩu có được ngày hôm nay. Đạo Bắc Đẩu đã đào tạo cho Phong trào hàng ngàn HĐS ưu tú, và cống hiến cho Phong trào nhiều Trưởng kỳ cựu như LT Bùi Văn Giải, LT Phạm Quang Lộc, ALT Nguyễn Văn Đức, ALT Nguyễn Văn Hoàng, ALT Nguyễn Thị Hà và Nguyễn Trọng Ngọc. Đạo Bắc Đẩu cũng có một số Trưởng Linh mục Tuyên uý xuất sắc, nhiệt tình, đem hết công sức xây dựng và phát triển Đạo ngày càng vững mạnh về mọi mặt, từ tinh thần đạo đức, đến cuộc sống nhân bản và sinh hoạt chuyên môn, mà tên tuổi các Ngài không bao giờ quên được, đó là:

- Cố Linh mục Vinh Sơn Đinh Duy Trinh, (ngày 27/10 hàng năm, ngày giỗ của Ngài được chọn làm ngày giỗ, cầu cho linh hồn các Trưởng và đoàn sinh đã qua đời, chung cho các Đạo An Hải, Bắc Đẩu và Quảng Nam).

- Cố Linh mục Vinh Sơn Trần Quang Điềm.

- Cố Linh mục Giuse Vũ Văn Trúc.

- Cố Linh mục Phaolo Lê Đình Chiến.

- Cố Linh mục Simon Đinh Hưng Lợi.

- Linh mục Phê rô Tống Kiên Hùng

- Linh mục Phêrô Nguyễn Ngọc Phi, đương kim Tuyên uý Đạo Bắc Đẩu

- Linh mục Antôn Nguyễn Thanh Vũ, phụ tá Tuyên úy.

Đạo Bắc Đẩu cũng đã tung đi khắp nơi những hạt nhân Hướng đạo nhiệt huyết như Tráng Niên Oregan, đặc biệt là Đạo Âu Lạc, mà năm nay cũng đã tưng bừng kỷ niệm 25 năm ngày thành lập Đạo. Chính những em Thiếu sinh, Kha sinh Bắc Đẩu ngày xưa ấy, nay đã trưởng thành và đóng góp rất nhiều cho PT.HDVN; và hôm nay các Trưởng Âu Lạc cũng rất hân hoan tề tựu về đây, để cùng nhau chào mừng kỷ niệm 60 năm thành lập Đạo Bắc Đẩu.

Kính thưa toàn thể quý vị. 60 năm đã qua, toàn thể Trưởng và đoàn sinh Đạo Bắc Đẩu đã cùng bước qua những chặng đường hết sức khó khăn, đã viết nên những trang sử thật đáng tự hào, theo những thăng trầm của lịch sử đất nước, cùng với sự phát triển của Phong trào Hướng đạo Việt Nam. Chặng đường của những năm tháng tiếp theo, những trang mới trong cuốn niên sử của Đạo Bắc Đẩu sẽ là sự tiếp nối của những bước chân vững chãi, của những con tim đầy nhiệt huyết, và sự dấn thân của tất cả các Trưởng trẻ và đoàn sinh đang sinh hoạt trong đại gia đình Bắc Đẩu hôm nay.

Hôm nay, trong không khí hân hoan vui mừng kỷ niệm 60 năm thành lập Đạo Bắc Đẩu, chúng con chân thành cảm ơn sự hiện diện vô cùng quý báu của Đức Giám mục Giáo phận Đà Nẵng, quí Cha, cùng toàn thể quí Trưởng trong Ban Điều hành Hướng đạo Việt Nam, các Trưởng Đạo trưởng, Liên đoàn trưởng cùng các Trưởng đại điện các đơn vị Hướng đạo trên khắp mọi miền đất nước, các Trưởng và cựu HĐS Bắc Đẩu ngày nào, đã tề tựu về đây cùng chung niềm vui, niềm hân hoan trong tình huynh đệ Hướng đạo với gia đình Bắc Đẩu chúng tôi.

Kính chúc Đức Cha, quý Cha, toàn thể quý Trưởng khách mời, quý phụ huynh, quý Trưởng cùng toàn thể anh chị em HĐS, sức khoẻ, hạnh phúc và thành công trong cuộc sống. Chúc cho Phong trào Hướng đạo của chúng ta ngày càng phát triển tốt đẹp.

Đạo Bắc Đẩu.