Tập san VỮNG TIẾN: Ưu tư người Trưởng trong phong trào

Lê Thọ

Năm gần hết, tết gần kề. Ánh nắng xuân nhẹ nhàng lướt xuống ấm áp xua bớt đi cái lạnh ngày đông còn đọng lại trong tôi và cả trong anh…Thấm thoát ngày xuân Canh Tý-2020 đến với quê hương mình. Nhanh quá! một năm trôi qua với biết bao nỗi niềm xa xứ, hình ảnh ngọt ngào 12 năm thăng trầm cùng LĐ Ngũ Hành Sơn luôn hiện hữu trong tâm trí chúng tôi. Bước chân qua xứ người lúc nào lòng tôi cũng mong muốn ACE tiếp bước gieo những hạt mầm tươi xanh tốt, đào luyện các em ngày càng thăng tiến, đoàn kết xây dựng một Ban Huynh trưởng (BHT) vững mạnh, ai nấy cũng một lòng chung chí hướng, tín nghĩa thiết tha với đơn vị.

Khi điều hành đơn vị tôi nhận ra nhiều vấn đề thực tiễn, quan trọng là làm sao để hiểu hết tính cách từng người trong BHT, và luôn gắng sức tạo được hạnh phúc ngôi nhà LĐ lâu bền, phải chăng cần có một sự trải nghiệm thăng trầm với niềm vui và cả nước mắt, để duy trì sự tồn tại phát triển đơn vị. Con đường nầy người Trưởng chúng ta càng đi sâu càng thấm thía hơn ở “Phương Pháp Hàng Đội” một trong những yếu tố làm nên sự vững tiến của đơn vị .

Giá trị - Hợp tác và Phân công

Baden Powell (BP) đã từng nói: “Mục tiêu chính của Phương Pháp Hàng Đội không phải để giảm thiểu các phức tạp cho Đoàn trưởng, hãy giao trách nhiệm cho họ vì đó là phương tiện tốt nhất để phát triển tính cách từng người.”

Đây là một trong những yếu tố then chốt của Phương pháp Hướng đạo, không những áp dụng cho Đội mà nó có sẵn ngay cả trong đội ngũ Ban Huynh Trưởng, để điều hành và sinh hoạt. Thể hiện việc nầy, ở đó có Trưởng đơn vị, các Phó đơn vị, các Phụ tá, Huấn Luyện viên, dựa vào tính cách và khả năng, phân công mỗi người mỗi việc, để họ có trách nhiệm ngay với việc mình đã nhận. Nó không phải trút bớt phức tạp cho Đoàn trưởng mà là cách hàng đội của Phương pháp Hướng đạo, ai không thực thi nhiệm vụ là cản trở việc người khác vậy. Khi được phân công như thế sẽ làm cho người cộng sự thấy vui, vì mình được tin tưởng, anh chị ấy sẽ hài lòng gắng sức với công việc. Sự hợp tác nầy cũng giống như một đội bóng trên sân, các cầu thủ mỗi người giữ một vị trí, ai nấy lo tốt phần việc của mình, làm sao phối hợp toàn đội và hiểu ý nhau mới tạo thành công.

Đồng thời khi giao trách nhiệm cho họ, cũng là phương tiện tốt nhất để phát triển tính cách từng người, sau nầy sẽ thuận lợi hơn trong việc điều hành các hoạt động. Tính cách rất quan trọng, quan trọng còn hơn học thức nhiều, thông thường chúng ta nhận biết học vị mà không hiểu rõ tính cách nhân phẩm các thành viên, cho nên sự “Hàng Đội” bị chi phối tùy hứng, có thể gặp sự cố đáng tiếc về sau. Khi hiểu được tính cách và sở trường, nên mạnh dạn phong nhậm cho họ vì đó là phương thức tốt nhất để phát triển tài năng sau nầy.

“Phương Pháp Hàng Đội có một giá trị lớn về tính cách huấn luyện, nếu biết sử dụng đúng cách. Phương pháp nầy làm cho mỗi thành viên nhận thức phần trách nhiệm của mình, sao cho đơn vị được tốt hơn. Hơn nữa cũng làm cho mỗi người nhận thấy có trách nhiệm rõ ràng trong việc làm cho Đoàn được tốt. ” (BP)

Đơn vị trưởng có thể biết nhiều điều nhưng không thể ôm đồm hết mọi việc, hãy nuôi dưỡng tình thân, càng hiểu nhau rõ ràng thì việc phân công sẽ thuận lợi gấp bội phần và làm cho ai nấy hứng thú vui vẻ với trách nhiệm mình đảm nhận. Hầu như không để một ai “ăn không ngồi rồi” hoặc bị “bỏ quên” mà không có trách nhiệm, nếu một ai đó không được phân công cụ thể thì kết quả sẽ “lục đục” nghi ngờ, “dẫm chân” lên nhau. Đơn vị Trưởng là người duy nhất có thể liên kết, phối hợp mọi quan hệ các thành viên BHT và hợp tác huấn luyện, sinh hoạt cho đoàn sinh, quan hệ mật thiết với Ban Phụ Huynh và Ban Bảo Trợ hoặc các HLV kỹ năng.

Khi phân công trách nhiệm hài hòa, ta đạt được sự chơi cho đúng về “Phương Pháp Hàng Đội”, ý thức được tầm nhìn tích cực nhắm về nguồn trưởng giúp cho đơn vị, Chúng ta nên dành thời gian thường xuyên để trò chuyện tâm tình về cách thức sinh hoạt của Phong trào và biết tâm tư của từng người, việc nầy cũng đem đến cho mình một tình bạn hữu lâu dài.

Cơ hội lãnh đạo?

“Phương Pháp Hàng Đội đã chứng tỏ là có ảnh hưởng và sự phát triển khả năng lãnh đạo của các thành viên. Đối với huynh trưởng, việc cần thiết là làm sao cho họ có được nhiều kinh nghiệm lãnh đạo. Càng tìm kiếm nhiều cách vun trồng những cơ hội lãnh đạo cho họ, thì hạt giống lãnh đạo ở họ càng dễ tăng trưởng bấy nhiêu”. (BP)

¬¬ Theo “Quan điểm của BP”, cơ hội lãnh đạo đã có ngay trong cả đoàn lẫn đội, giao trách nhiệm sao cho các thành viên tự thấy cần phải biết cách quán xuyến và có thể ngày càng đảm đương những trách nhiệm ở mức độ cao hơn. Toàn bộ công trình Phương Pháp HĐ đều nằm trong quan điểm thiết yếu nầy, chúng ta nên nắm vững những đặc thù của phương pháp, cần phải ý thức rõ rệt tường tận và cố gắng hoàn thành tốt chức năng của mình trong hệ thống giáo dục HĐ, trong đó là chức năng quản lý quá trình hoạt động phát triển của đoàn sinh và làm gương mẫu cho các em noi theo.

Đối với những anh chị phụ tá đang còn ít dịp lãnh đạo, cơ hội lãnh đạo có thể là ngắn ngủi, như là điều hành một buổi chào cờ hàng tháng của đơn vị, buổi trình diễn văn nghệ cuối năm, hoặc là thực thi một buổi trò chơi lớn của đoàn giao phó. Nên nhớ rằng không chỉ người nào có chức vụ mới được phát triển tài năng lãnh đạo mà thôi, mà cả với những Tráng Sinh giúp ích đơn vị cũng phải tạo cơ hội phát triển kỹ năng lãnh đạo. Ở đơn vị từng bước động viên khích lệ để họ tham gia học các khóa học về HL làm Trưởng HĐ, ngõ hầu trang bị kiến thức để sau nầy tự tin lãnh đạo.

Phong trào Hướng đạo không hề coi trọng "chức tước", trên thực tế người phụ tá có nhiều khả năng, tuổi đời chững chạc và gia thế ổn định hoặc đã kinh nghiệm qua khóa HL thì đơn vị Trưởng có thể nhanh chóng trao trách vụ cho họ một cách trân trọng đúng lúc, hướng dẫn lề lối quản lý đơn vị theo tinh thần và phong cách HĐ… Việc phong nhậm đúng với hoàn cảnh đơn vị, sẽ đem lại sự hài hòa và thực sự dân chủ.

Vai trò Ban Phụ Huynh (BPH)

Bên cạnh hệ thống tổ chức của Liên đoàn HĐ có một BPH. Họ là ai ? Nhiều LĐ trở nên vững mạnh nhờ nguồn lực nầy, họ là những cha mẹ của các em đang sinh hoạt trong đơn vị, được đề cử trong buổi họp mở rộng của LĐ và tự nguyện tham gia; vai trò nầy gồm có Trưởng Ban phụ huynh và các thành viên yêu mến Phong trào, nhận trách nhiệm về các nguồn hoạt động, có thể huy động hỗ trợ tài chánh trong các buổi dã ngoại, trại hè, liên hoan, cứu trợ… Sự gắn kết với nhiệm vụ liên tục nhiều năm của LĐ, dựa vào nề nếp đi sinh hoạt của các em, có thể đa phần chọn phụ huynh có con em sinh hoạt từ Sói Con để thuận lợi việc lâu dài, khi các em sinh hoạt tiệm tiến qua các ngành, mà họ cũng liên tục đồng hành cùng BHT. Thời gian tham gia dài như vậy sẽ có một sự trải nghiệm quí báu, giúp sự hoạt động của chúng ta thuận lợi hơn.

Còn nữa, hiện nay có nhiều anh chị lớn tuổi đến tình nguyện tham gia vào HĐ, đa số là cha mẹ đoàn sinh, (gia cảnh ổn định, tuổi đời chững chạc). Khi mới bắt đầu tham gia chúng ta tạo ngay sự thân tình, làm cho mỗi người nhận thấy phấn chấn tinh thần và có nhiệm vụ ngay, chúng ta nhận thức về cách ‘Huấn Luyện Nhanh’, tìm hiểu tính cách và sở trường, làm cho mỗi thành viên hứng khởi vui vẻ hài lòng phần giúp ích của mình, làm cho đơn vị được tốt hơn. Hiện nay các đơn vị HĐ có một số phụ huynh tình nguyện tham gia trở thành trưởng HĐ, đây cũng là nguồn Trưởng quí giá và cũng là lực lượng kế thừa giúp đơn vị đắc lực.

“Đoàn Trưởng không nên chỉ biết nhìn đằng trước mà còn nhìn bên phải, bên trái, đằng sau, phải có mắt ở phía sau cái đầu như người ta thường nói”(BP)

Gìn giữ “Tinh Thần Đội”

“Tinh Thần Đội” phải gìn giữ ngay trong BHT đơn vị, nó được phát triển tốt hay không là do cách chúng ta nói và làm. Đơn vị nào có hoặc không có “Tinh thần Đội” thì nhìn vào sẽ biết ngay.

Trước tiên, điều nhận thấy là Đơn vị Trưởng hạnh phúc vui suớng, vì có được tình cảm thân thiết của anh em trong Đoàn. Việc gì thực hiện cũng có tinh thần thống nhất kế hoạch và sự hợp tác lẫn nhau, ai nấy đều vui sướng khi công việc của đoàn chạy đều, và các em đã thăng tiến nhanh.

“Tinh thần Đội” của chúng ta bền vững lâu dài hay không, là do cách đối xử và thái độ của mình đối với mọi người qua các việc làm. Nhiều khi tính ích kỷ và tính đòi hỏi cá nhân quá mức, làm mâu thuẫn việc điều hành đơn vị. Nên hạn chế sự bất hòa, nếu không dè chừng để lâu ngày gây ra sự phân tán mà thôi ! Xây dựng “Tinh Thần Đội” không phải lúc nào cũng như ý, cũng không phải một sớm một chiều mà giữ được. Nó được phát triển như là một cây nhỏ được săn sóc bằng cách trồng nó trong đất giàu chất dinh dưỡng, chăm bón nó cẩn thận, đặt nơi có nhiều ánh nắng và thoáng khí, nhổ cỏ để nó không bị chèn ép. Hoa chỉ nở rộ, cây non chỉ lớn lên khi có bàn tay vun xới.

Chúng ta cần nhận biết những yếu kém của mình và nhận trách nhiệm về những gì ta chọn lựa, những rắc rối và khó khăn là dấu hiệu cho biết ta cần thay đổi thái độ, cách cư xử của mình, và sẽ chẳng bao giờ tìm ra giải pháp, nếu cứ mãi tìm cách đổ lỗi cho người khác. Đầu óc sẽ chỉ chất chứa sự oán trách và vô vọng. Chúng ta sẽ mất đi sự sáng suốt để có sự chọn lựa khôn ngoan. “Đổ lỗi cho người khác còn có nghĩa là bào chữa cho sự thiếu trách nhiệm của riêng mình. Chỉ khi nhận lỗi, chúng ta mới có thể giũ bỏ được cảm giác tội lỗi và mặc cảm”.

Người xưa có câu: “Trăm cái lý không bằng một tí cái tình”, nên dành chút thời gian để tĩnh tâm suy ngẫm sự việc, và nuôi dưỡng từ tâm vị tha, để phá đi cái tôi to lớn trong lòng. Hiểu sâu sắc về những giá trị nội tại của “Tinh thần Đội”, mang đến cho ta sự minh mẫn để cùng nhau vun đắp cho đơn vị hạnh phúc. Chúng ta là huynh trưởng, không có hưởng thù lao, lợi lộc, hay danh vọng gì, qua việc sinh hoạt hướng dẫn trẻ, cùng nuôi dưỡng trí tuệ sáng suốt, để nhìn thấu rõ ngọn nguồn, tạo được thuận hòa tốt và đậm tình huynh đệ.

“Chúng ta chơi cho đúng, không phải để giải trí mà vì màu cờ sắc áo. Công việc của Trưởng dễ dàng hơn, nếu các thành viên xem đó như một trò chơi, trong đó tất cả là thành viên cùng một Đội, mỗi người chơi đúng chỗ của mình, đồng thời phối hợp chơi chung cho Đội để thắng. Khi tất cả thâm nhập Tinh Thần Đội, chúng ta mới thấy sự hữu dụng sau nầy”. (BP)

Trong việc cư xử và điều hành sinh hoạt, có được ‘Tinh thần Đội’ phải là từ người Trưởng đơn vị. Có thực tâm thì tình thương sẽ chế ngự, có công tâm và dân chủ mới mong gây được hòa khí, và lúc đó mọi người sẽ an vui thuận hòa. Phương pháp Hướng đạo không phải là một môn học trừu tượng hay khó khăn gì, đó là một cuộc chơi vui, nếu chúng ta biết nhìn nó đúng hướng. Đồng thời hoạt động Hướng đạo lại có tính cách giáo dục và có khuynh hướng đem lại lợi ích cho cả người nhận lẫn người cho.

Lê Thọ

Chia sẻ ngay với bạn bè bài viết này